Kako se najnovije vesti iz rizičnih područja prenose zahvaljujući društvenim mrežama

U poslednjih nekoliko dana svi smo sa pažnjom pratili situaciju u Avganistanu. Nakon 20 godina Amerikanci su se povukli iz Avganistana, a talibani su munjevitom brzinom preuzeli vlast u zemlji. U svim medijima su najnovije vesti bile o ulasku talibana u Kabul. Novinari su kao i uvek imali poseban zadatak da što preciznije izveštavaju o situaciji na terenu. Zbog toga su se dali u pretraživanje agencija i društvenih mreža. 

Prenošenje vesti sa ratišta, odnosno rat uživo, je pojava 21. veka. Prvi su tu tradiciju započeli Amerikanci kada su TV ekipe prenosile najnovije vesti direktno iz borbe. Kasnije, tu praksu da se najnovije vesti prenose još u toku događaja preuzeli su i novinari drugih država. Naravno, takvo izveštavanje sa terena sa sobom nosi i ogromne troškove i ekstremni rizik, jer, uprkos tome što je novinarski posao izuzetno uzbudljiv, nije svako spreman da ide na samo bojno polje kako bi preneo vest. 

Postavlja se pitanje šta u tim situacijama rade redakcije koje nisu u stanju da pošalju reportere u Irak, Siriju, Libiju ili Avganistan i koje su hiljadama kilometara daleko od ugroženih područja? Njihovi novinari su uglavnom bili prinuđeni da najnovije vesti „preuzimaju“ od drugih redakcija koje imaju dopisnike na terenu.  Međutim, zahvaljujući razvoju moderne tehnologije, najnovije vesti, direktno sa terena su novinarima sada dostupne ne samo zahvaljujući radu drugih redakcija, već zahvaljujući civilima na terenu.

Najnovije vesti sa ratišta – kako su civili postali novinari? 

Društvene mreže su u poslednjih deset godina postale izuzetno moćan medij. Skoro polovina stanovništva planete ima nalog na nekoj od najpoznatijih mreža i već su i pojedinci shvatili da samo jedan video ili fotografija mogu postati viralni i imati izuzetno veliki uticaj na javno mnjenje. Zbog toga su danas Fejsbuk, Tviter i Instagram preplavljeni snimcima aktuelnih događaja. 

Novinarima je zaista lako da pretragom ključne reči pronađu aktuelnosti sa terena i da na osnovu samo jednog videa ili fotografije i opisa autora kreiraju čitavu vest. Konkretno, u slučaju izveštavanja o situaciji u Avganistanu, sve redakcije su prenele najnovije vesti o dešavanjima na aerodromu u Kabulu, a snimci i fotografije civila koji pokušavaju da se ukrcaju na avione za evakuaciju su preplavili svet. 

Koji je rizik od preuzimanja vesti sa društvenih mreža?

Uprkos tome što su novinarima, zahvaljujući ambicioznim pojedincima, najnovije vesti danas „servirane kao na tacni“, postoji određeni rizik od kreiranja tekstova samo na osnovu informacija koje su pojedinci objavili. Nije retka pojava da se određeni događaji isceniraju kako bi izgledali što strašnije ili da se pored objavljenog videa ili fotografije nađu potpuno pogrešne informacije. 

Osim toga, kako je već pomenuto, društvene mreže su idealno tlo za širenje propagande, zbog toga je izuzetno bitno da se informacije o situaciji na terenu provere. 

Poznat je i slučaj novinara koji kreira lažne profile na Tviteru i tu objavljuje netačne vesti. Jednom prilikom su skoro sve redakcije prenele najnovije vesti o smrti poznatog generala, isključivo na osnovu njegovog tvita sa lažnog profila.